Prowadzący I

Proszę wszystkich o powstanie. Poczty sztandarowe sztandary wprowadzić.

Do hymnu.

Hymn

Po hymnie

Poczty sztandarowe spocznij.

 

Polonez - taniec

 

Wiersz ,, Kto Ty jesteś?”

Prowadzący I

Dzisiejszą akademię z okazji 100- lecia Polski Niepodległej poświęcamy tym wszystkim Polakom, którzy walczyli o wolność naszej ojczyzny podczas wielu wojen i bitew. Chcemy złożyć im hołd za życie, które oddali w imię niepodległości naszego państwa.  Dedykujemy ten program też nam, którzy żyjemy w wolnym kraju.

Prowadzący II

11 listopada 1918r. jest jedną z najważniejszych dat w dziejach Polski. Po 123 latach nasz naród odzyskał upragnioną niepodległość. Przez prawie pięć pokoleń nasze państwo nie istniało na mapach , rozdarte przez zaborców: Rosję, Prusy i Austrię. Ruchy narodowo – wyzwoleńcze nie ustawały.

 

Kiedyż?

 

Nam dzisiaj tak w duszach, jak kiedy się wiosna
 Z zimowej wyrywa niemocy.
To smutek i żałość, to zorza radośna,
 To rozpacz jak wicher pólnocy.

Ach! kiedyż za ciebie w bój skoczym spragnieni
 O! Polsko, ty matko miłości?
I kiedyż przy huku dział, trzasku płomieni
 Podniesiem okrzyki wolności?

I kiedyż uczynim, swobodni oracze,
 Lemiesze z pałaszy skrwawionych?
Ach! kiedyż na ziemi już nikt nie zapłacze,
 Prócz rosy pól naszych zielonych.

Prowadzący I

Naród pozbawiony własnego państwa, zachował jedność i tożsamość. Polaków łączył wspólny język, świadomość narodowa oraz pragnienie utrzymania tradycji i starych obyczajów. Polska wykreślona z mapy Europy i świata pozostała w sercach i myślach Polaków.

 

Adam Asnyk

Póki w narodzie myśl swobody żyje,

Wola i godność i męstwo człowiecze,

Póki sam w ręce nie odda się czyje

I praw się swoich do życia nie zrzecze,

 

To ani łańcuch, co mu ściska szyję,

Ani utkwione w jego piersiach miecze,

Ani go przemoc żadna nie zabije,

I w noc dziejowej hańby nie zawlecze.

,, Ojczyzno ma" –  piosenka

Ojczyzno ma, tyle razy we krwi skąpana,
Ach, jak wielka dziś twoja rana,
Ach jak długo cierpienie twe trwa!

1.Tyle razy pragnęłaś wolności,
Tyle razy gnębił Cię kat,
Ale zawsze czynił to obcy,
A dziś brata zabija brat!

Ojczyzno ma...

2.Biały orzeł znów skrępowany,
Krwawy łańcuch zwisa u szpon,
Ale wkrótce zostanie zerwany,
Bo wolności wybija dzwon.

Ojczyzno ma...

3.O Królowo Polskiej Korony,
Wolność, pokój, miłość dać racz
By ten naród boleśnie gnębiony,
Odtąd wiernie przy Tobie mógł trwać!

O Matko ma,
Tyś królową polskiego narodu,
Tyś wolnością w czasie niewoli
I nadzieją, gdy w sercach jej brak!

4.Nowy ból przeszył serca Polaków,
Pasterz-kapłan przelał swą krew,
Abyś ty mógł żyć w wolnej Ojczyźnie,
Bez cierpienia, bólu i krat.

Ojczyzno ma...

Prowadzący II

Kiedy 1sierpnia 1914 roku wybuchła wojna między Rosją a Prusami i Austrią w sercach Polaków zapłonęła nadzieja, ze nadchodzi czas wyzwolenia. Trzy państwa zaborcze rozpoczęły między sobą wojnę. Polacy musieli walczyć w szeregach wrogich armii. W mundurach państw antagonistycznych zmuszeni byli strzelać wzajemnie do siebie.

 

Ta, co nie zginęła

Rozdzielił nas mój bracie

zły los i trzyma straż.
W dwóch wrogich sobie szańcach

patrzymy śmierci w twarz.

W okopach pełnych jęku

wsłuchani w armat huk.
Stoimy na wprost siebie

ja wróg twój, ty mój wróg.

Las płacze, ziemia płacze

w pożarach stoi świat,
w dwóch wrogich sobie szańcach

stoimy Ty i ja.

 

A ja wciąż na jawie widzę

I co noc mi się śni,

Że Ta, co nie zginęła,

Wyrośnie z naszej krwi.

 

Pieśń o wodzu miłym - piosenka

 

Wiersz ,, Okrucieństwo wojny"

 

Wojno, straszna wojno

Co za dureń Ciebie wszczyna

Widziałem butnie idących

Nadętych nienawiścią

Mordujących

Palących miasta i wsie

Przychodzących i do naszego

Kolbami rozbijających drzwi

Choć były otwarte

Automatem celujących

W gniazdo piskląt ledwo opierzonych

Sępio patrzących w nasze zalęknione

Plujących matce w twarz

Kopiących, wyzywających ojca

Widziałem ważące śmierć pod skrzydłami

Dzieci papierowych

Skonane na mrozie

Widziałem także wracających

Prowadzonych do niewoli

Z sumieniem czarnym od ludobójstwa

Wygłodzonych

Odmrożonych

W szmatach

Oszukanych

Bez wiary w nikogo

A wystarczyłoby przestrzegać

Jednego, jedynego słowa-

Nie zabijaj!

 

 

 

 

Przytulmy Polskę do serca - piosenka

1/ Chłodny listopad - czas nadziei.
Gotujcie broń chłopcy ze „Strzelca“.
Przez kraj szeroki, chodźcie z nami!
Przytulmy Polskę do serca!

2/ Skrzydła u ramion, pięść podniesiona.
Jak z bicza strzelił prosta droga.
Poszli - bo w żyłach kipi krew czerwona -
bić się o Honor, Polskę, Boga!

Ref. Z tysiąca piersi, z warg spękanych,
ze snów szalonych śnionych na jawie,
z gardeł - wybucha jak dynamit:
Ojczyznę wolną wróć nam Panie !

3/ Poszli, a każdy miał marzenie:
o nowych Wiedniach, Samossierrach.
W wątpiące serca tchnąć nadzieję,
później hartować je w płomieniach.

Ref. Z tysiąca piersi, z warg spękanych,
ze snów szalonych śnionych na jawie,
z gardeł - wybucha jak dynamit:
Ojczyznę wolną wróć nam Panie !

4/ Jak pionki w grze padają króle.
Pali się ziemia pod stopami.
Kapela gra, nowe rodzi sie bólem.
My sól tej ziemi – lud wybrany

 

Prowadzący I

Marzenia Polaków spełniły się. Nadszedł czas wielkiej radości. 11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość.

 

,, Myślimy dzisiaj o Polsce” – piosenka

 

1. Był czas, że Polski nie było na mapie.

Dlaczego tak się musiało zdarzyć,

że obcej mowy uczono w szkołach

i trzeba było o Polsce marzyć?

Refren:

Myślimy dzisiaj o Polsce.

Mówimy – nasz kraj ojczysty.

Słuchamy polskiego hymnu.

Trwa apel uroczysty.

Myślimy dzisiaj o Polsce.

Historia uczy pokory.

Czytamy o latach wojen,

zaborów i niewoli.

1. Wiedzieli wszyscy, że kto się urodził

w rodzinie polskiej, na polskiej ziemi,

dopóki będzie pamiętał, walczył,

polskiego serca w nim nic nie zmieni.

Refren:

Myślimy dzisiaj o Polsce….

III. Dziś wierzby stare przy drogach

wciąż rosną.

Słuchamy hymnu i Rotę znamy.

Gra wiatr mazurki Chopina pięknie.

Ojczyznę naszą na zawsze mamy.

Refren:

Myślimy dzisiaj o Polsce….

1. Nie wstydźmy się kochać Polski,

nie mówmy o niej tylko od święta.

Ginęli za wolność ludzie.

Musimy o tym zawsze pamiętać.

Prowadzący II

Radość z odzyskanej wolności nie trwała długo. Znów u bram Polski stanęło niebezpieczeństwo. Wojna polsko – bolszewicka, bo o niej mowa, zabrała życie kolejnym młodym ludziom: braciom, mężom, ojcom.

 

,,Śpiewka 1920” - piosenka

Nim kurz zawieje w polu znaki
Zasypie wiatr ból i żal
Śpiewajmy pamięć o tych chłopakach
Śpiewajmy pamięć o tych dniach

Nim czas odbierze mowę ptakom
Kamienny krzyż zetrze w piach
Śpiewajmy pamięć o tych chłopakach
Śpiewajmy pamięć o tych dniach

Kochany weź moje serce, nie chcę się bać
Że to co najdroższe stracę na zawsze
Weź moje serce gdyby zły czas zabrał
Zabrał jedno z nas

A gdy powrócisz w białych kwiatach
Nie godna twych całować ran
Śpiewajmy pamięć o tych chłopakach
Śpiewajmy pamięć o tych dniach

W zakolu rzeki wzbiera zima
Warkocze wierzby szumią tak:
Śpiewajmy pamięć o tych dziewczynach
Śpiewajmy pamięć o tych dniach

Ref. Kochany weź moje serce, nie chcę się bać......

Prowadzący I

Po zakończeniu wojny polsko – bolszewickiej w kraju znów zapanowała radość.

Niepodległa Niepokorna - piosenka

Wielu zbrojnych tędy przeszło, 
Sporo się przelało łez,
Lecz wracali tu z orkiestrą, 
Bo zwycięstwo jedno jest, 
Więc szumiały dla nich wierzby, 
I zakwitał biały bez,
Kiedy szli do niepodległej, 
Spoza gór i rzek. 
ref: 
Niepodległa, niepokorna
zawsze była, będzie, jest. 
Uskrzydlona bielą orła,
bije rytmem naszych serc. 
Niepodległa, niepokorna już nie zniknie nigdy z map,
Bo jest nasza, bo jest wolna,
bo na imię Polska, Polska ma. 
2.Jeszcze kurz nie opadł z drogi, 
Jeszcze się czerwieni mak,
a już wpisał czas w historię 
Tyle nowych dni i dat. 
Wszystkie znane i wciąż bliskie, 
Bo dotyczą przecież nas. 
I tej nuty Chopinowskiej, 
Która w sercach gra. 
ref: 
Niepodległa, niepokorna
zawsze była, będzie, jest. 
Uskrzydlona bielą orła,
bije rytmem naszych serc. 
Niepodległa, niepokorna
już nie zniknie nigdy z map, 
Bo jest nasza, bo jest wolna,
bo na imię Polska, Polska ma. 
Niepodległa, niepokorna
już nie zniknie nigdy z map, 
Bo jest nasza, bo jest wolna,
bo na imię Polska, ma. 
Niepodległa, niepokorna
już nie zniknie nigdy z map, 
Bo jest nasza, bo jest wolna,
bo na imię Polska ma. Polska ma.

 

 

Wierzyński ,, Zielono mam w głowie”

Zielono mam w głowie i fiołki w niej kwitną
na klombach mych myśli sadzone za młodu
Pod słońcem, co dało mi duszę błękitną
i które mi świeci bez trosk i zachodu.

Rozdaję wokoło mój uśmiech, bukiety
rozdaję wokoło i jestem radosną

wichurą zachwytu i szczęścia poety
co zamiast człowiekiem powinien być wiosną!

Prowadzący I

Niestety i ten czas skończył się szybko …… za szybko. 1 września 1939r. Niemcy napadają na Polskę i rozpoczęła się II wojna światowa. Nasz kraj pochłonęła walka na dwóch frontach, ponieważ 17 września Armia Radziecka uderza na Polskę od wschodu. Tu walkę podjęli żołnierze Korpusu Ochrony Pogranicza czyli Kopiści.

Brawo Kopiści - piosenka

Prowadzący II

Walki nie ustają. Wybucha Powstanie Warszawskie i do walki z okupantem staje każdy. Nawet dzieci.

Dziś idę walczyć, mamo - piosenka

 

Dziś idę walczyć - Mamo!
Może nie wrócę więcej.
Może mi przyjdzie polec tak samo
jak tyle tysięcy, tysięcy.
Może mi przyjdzie polec tak samo
jak tyle tysięcy, tysięcy.

Poległo Polskich żołnierzy
za wolność naszą i sprawę.
Ja w Polskę, Mamo, tak bardzo wierzę
i w świętość naszej sprawy.
Ja w Polskę, Mamo, tak bardzo wierzę
i w świętość naszej sprawy.

Dziś idę walczyć Mamo kochana,
nie płacz, nie trzeba, ciesz się tak jak ja.
Serce mam w piersi rozkołatane
serce mi dziś tak cudnie gra.

Tak strasznie dobrze mieć Stena w ręku
i śmiać się śmierci prosto w twarz!
A potem zmierzyć - i prać - bez lęku
za kraj! Za honor nasz!

 

Elegia o chłopcu polskim

 

 

Oddzielili Cię syneczku od snów, co jak motyl drżą,

Haftowali ci syneczku, smutne oczy rudą krwią

Malowali krajobrazy w żółte ściegi pożóg,

Wyszywali wisielcami drzew płynące morze.

Wyuczyli cię, syneczku, ziemi twej na pamięć,

Gdyś jej ścieżki powycinał żelaznymi łzami.

Odchowali cię w ciemnościach, odkarmili bochnem trwóg,

Przemierzyłeś po omacku najwstydliwsze z ludzkich dróg.

I wyszedłeś, jasny synku, z czarną bronią w noc

I poczułeś, jak się jeży w dźwięku minut – zło.

Zanim padłeś, jeszcze ziemię przeżegnałeś ręką.

Czy to była kula, synku, czy to serce pękło?

 

Miasto 44 - piosenka

 

Był kiedyś inny świat
Który znałeś ty, który znałam ja
Odmierzałam czas w rytm twoich kroków

Razem biegliśmy za
Ogniem, który bezlitośnie zmienić miał
Miasto w popiół...

Był kiedyś inny świat
Miłość bez tchu…

Chcę ufać znów
Że rozumiesz bez wielkich słów
Że twoje usta dotkną jeszcze raz moich ust

Zamykam oczy, czuję jak
W twoich dłoniach tonie moja twarz
Przysięgasz miłość aż po śmierć
Słyszę wspólne bicie naszych serc

I chociaż walczysz z całych sił
O coś więcej niż parę chwil
Po cichu ciągle wierzę, że nadejdzie taki dzień
Gdy wrócisz by stąd zabrać mnie
I powiesz mi: "Wciąż kocham cię"
Wciąż kocham cię...

Zamykam oczy, czuję jak
W twoich dłoniach tonie moja twarz
Przysięgasz miłość aż po śmierć
Słyszę wspólne bicie naszych serc

I chociaż walczysz z całych sił
O coś więcej niż parę chwil
Po cichu ciągle wierzę, że nadejdzie taki dzień
Gdy wrócisz by stąd zabrać mnie
I powiesz mi: "Wciąż kocham cię"

Powróci tamten letni czas
(Zabierz mnie!)
Odżyje blask sierpniowych barw
(Zabierz!)
Będziemy razem dalej iść
(Zabierz mnie!)
By miasto nie przestało żyć

I chociaż walczysz z całych sił
O coś więcej niż parę chwil
Po cichu ciągle wierzę, że nadejdzie taki dzień
Gdy wrócisz by stąd zabrać mnie
I powiesz mi: "Wciąż kocham cię"
Wciąż kocham cię...

 

Prowadzący I

Polacy walczyli nadal. Wsławili się w wielu bitwach na frontach Europy. Przykładem może być Bitwa o Anglię, czy pod Monte Cassino. Wreszcie 8 maja 1945 roku hitlerowskie Niemcy podpisały akt kapitulacji. Polska została wyzwolona spod okupacji niemieckiej, ale na 44 lata znów dostała się pod nowe wpływy…. Tym razem komunistów.

 

 

Mury- piosenka

 

On natchniony i młody był, ich nie policzyłby nikt
On im dodawał pieśnią sil, śpiewał, że blisko już świt
Świec tysiące palili mu, znad głów unosił się dym
Śpiewał, że czas, by runął mur, oni śpiewali wraz z nim

Wyrwij murom zęby krat
Zerwij kajdany, połam bat
A mury runą, runą, runą
I pogrzebią stary świat!

Wkrótce na pamięć znali pieśń i sama melodia bez słów
Niosła ze sobą starą treść, dreszcze na wskroś serc i dusz
Śpiewali wiec, klaskali w rytm, jak wystrzał poklask ich brzmiał
I ciążył łańcuch, zwlekał świt, on wciąż śpiewał i grał

Wyrwij murom zęby krat
Zerwij kajdany, połam bat
A mury runą, runą, runą
I pogrzebią stary świat!

Aż zobaczyli ilu ich, poczuli siłę i czas
I z pieśnią, że już blisko świt, szli ulicami miast
Zwalali pomniki i rwali bruk - Ten z nami! Ten przeciw nam!
Kto sam, ten nasz najgorszy wróg! A śpiewak także był sam

Patrzył na równy tłumów marsz
Milczał wsłuchany w kroków huk
A mury rosły, rosły, rosły
Łańcuch kołysał się u nóg...

Patrzy na równy tłumów marsz
Milczy wsłuchany w kroków huk
A mury rosną, rosną, rosną
Łańcuch kołysze się u nóg...

 

Prowadzący II

Wreszcie 4 czerwca 1989r przeprowadzono pierwsze wolne wybory. Poprzedziły je strajki robotników, a następnie Okrągły Stół i podpisanie umów sierpniowych. Polska stała się wolnym, demokratycznym krajem.

 

 Co to jest Polska?

Co to jest Polska?-
Spytał Jaś w przedszkolu.
Polska - to wieś i las
i zboże w polu,
szosa, którą pędzi
do miasta autobus,
i samolot, co leci
wysoko, na tobą.
Polska- to miasto,
strumień i rzeka,
i komin fabryczny,
co dymi z daleka,
a nawet obłoki,
gdy nad nami mkną.
Polska to jest także twój rodzinny dom.
A przedszkole?
Tak - i przedszkole,
i róża w ogrodzie
i książka na stole.

 

Jak długo na Wawelu - piosenka

 

 

Jak długo w sercach naszych
Choć kropla polskiej krwi,
Jak długo w sercach naszych
Ojczysta miłość tkwi,

Stać będzie kraj nasz cały,
Stać będzie Piastów gród,
Zwycięży Orzeł Biały,
Zwycięży polski lud.

Jak długo na Wawelu
Brzmi Zygmuntowski dzwon,
Jak długo z gór karpackich
Rozbrzmiewa polski ton,

Stać będzie....

Jak długo Wisła wody
Na Bałtyk będzie słać,
Jak długo polskie grody
Nad Wisłą będą stać,

Stać będzie...

 

,,Twój dom”

Jest w każdym naszym słowie,

a słowa są najprostsze

– chleb, mama, dom gościnny

i Wisła, i Mazowsze.

 

I jest w czerwieni maków,

i w białych kwiatach wiśni,

w piosenkach wszystkich ptaków

i w każdej naszej myśli.

 

W mazurku chopinowskim

i w czarnym węglu Śląska,

i tu, gdzie serce mówi,

że to jest właśnie – Polska.

 

 

Tu wszędzie jest moja ojczyzna – jako tło dla wierszy.

 

Moja mała ojczyzna

 

Miejsce gdzieś w środku w sercu ukryte

Które w  naszej pamięci głęboko zostało wyryte.

Znamy je i od zawsze kochamy

I bardzo często do niego wracamy.

Takie miejsce to mała ojczyzna

Którą każdy pod innym imieniem zna.

Czy to Londyn, czy  Warszawa-

Zawsze to ta sama sprawa.

 

Dla mnie pod tymi słowami kryje się kraina,

Zwana przez  ludzi Borowina!

Choć to nie metropolia

I nie wspomina o niej żadna historia,

To jest miejsce, w którym ptaki swe śpiewy ujawniają,

A polne kwiaty szeptem w słońcu przemawiają.

I nawet głuchy słyszy, jak świerszcz wśród ciszy lasu

Układa melodie o dźwiękach pięknych jak suknie z atłasu.

 

A jakby przyjrzeć się dokładnie,

To można zobaczyć, jak tu jest ładnie.

Bo ja nie muszę jej widzieć na mapie,

Wystarczy mi tylko, że mogę usiąść na kanapie,

Wyjrzeć przez okno i ujrzeć szczęście,

Wiedząc, że mogę je widzieć częściej,

Bo to mój dom, to radość, miłość, rodzina!

Taka właśnie jest moja mała Borowina.

 

 

Miejsce takie jak inne

 

Miejsce takie jak inne, lecz urok swój ma.

Każde miejsce wspomnienia kryje stare,

Które wracają co dnia.

Jezioro jak inne, lecz nadal słychać

 śmiech i płacz, który został i nie uleciał

jak ptak

Choć  smutek tu był to odszedł z resztą

Sił i powraca z rzadkością.

Choć wiem, że kiedyś to miejsce opuszczę

To wspomnienia zostaną na zawsze i

Nie ulecą z wiatrem.

 

,,Jest taki kraj” - piosenka

Jest takie miejsce u zbiegu dróg,
Gdzie się spotyka z zachodem wschód...
Nasz pępek świata,
Nasz biedny raj...
Jest takie miejsce,
Taki kraj.

Nad pastwiskami ciągnący dym,
Wierzby jak mary, w welonach mgły...
Tu krzyż przydrożny,
Tam święty gaj...
Jest takie miejsce,
Taki kraj.

Kto tutaj zechce w rozpaczy tkwić,
Załamać ręce, płakać i pić...
Ten święte prawo
Ma, bez dwóch zdań...
Jest takie miejsce,
Taki kraj.

Nadziei uczą ci, co na stos
Potrafią rzucić swój życia los...
Za ojców groby,
Za Trzeci Maj...
Jest takie miejsce,
Taki kraj.

Z pokoleń trudu, z ofiarnej krwi,
Zwycięskiej chwały nadchodzą dni...
Dopomóż Boże!
I wytrwać daj...
Tu nasze miejsce,
To nasz kraj!

 

,,Gawęda o miłości do ziemi ojczystej”

Bez tej miłości można żyć,
mieć serce suche jak orzeszek,
malutki los naparstkiem pić
z dala od zgryzot i pocieszeń,
na własną miarę znać nadzieję,
w mroku kryjówkę sobie uwić,
o blasku próchna mówić „dnieje”,
o blasku słońca nic nie mówić.

Jakiej miłości brakło im,
że są jak okno wypalone,
rozbite szkło, rozwiany dym,
jak drzewo z nagła powalone,
które za płytko wrosło w ziemię,
któremu wyrwał wiatr korzenie
i jeszcze żyje cząstkę czasu,
ale już traci swe zielenie
i już nie szumi w chórze lasu?

Ziemio ojczysta, ziemio jasna,
nie będę powalonym drzewem.
Codziennie mocniej w ciebie wrastam
radością, smutkiem, dumą, gniewem.
Nie będę jak zerwana nić.
Odrzucam pusto brzmiące słowa.
Można nie kochać cię - i żyć,
ale nie można owocować

 

 ,, Jesteśmy stąd” - piosenka na finał

 

Jesteśmy stąd, jesteśmy stąd,
Nad Wisłą nasze gniazda
I każdy kąt znajomy tu
I gródka ziemi każda.

Jesteśmy stąd i chcemy dziś
By Wisły brzeg rodzinny
I każdy kąt na brzegu tym
Piękniejszy był od innych.

Nad Wisłą dzień się budzi
Dzień się budzi, dzień się budzi
Dobry dzień
Piaszczysty brzeg wiślany
Jeden ogród w las zielony,
w las zielony zmień.
Nad Wisłą dzień się budzi
Dzień się budzi, wstaje świt
Drzewami będzie szumiał
Brzeg wiślany różą będzie kwitł.

To wspólna sprawa,
Jedna sprawa, jedna sprawa,
Jedna myśl
Nad Wisłą będzie piękniej,
Będzie piękniej niż jest dziś.

Jesteśmy stąd, jesteśmy stąd,
Z tej ziemi sercu bliskiej.
Więc dla niej dziś, te kwiaty są
I dla niej drzewa wszystkie.

Jesteśmy stąd, jesteśmy stąd
Tu ślad zostanie po nas
Bo w zieleń drzew i w każdy kwiat
Wpiszemy swe imiona.

Nad Wisłą dzień się budzi...

To nasza wspólna sprawa
Jedna sprawa, jedna sprawa
jedna myśl
Nad Wisłą będzie piękniej
Będzie piękniej niż jest dziś.

 

Taniec z  biało – czerwonymi szarfami  na tle piosenki ,, Jesteśmy stąd”

 

Prowadzący I

Baczność. Poczty sztandarowe sztandary wyprowadzić.

 

Spocznij.

 

 

Grażyna Bach – Żelewska

Ewa Bradtke